زایمان طبیعی یا سزارین ؟ جواب به این سوال و انتخاب نوع زایمان یکی از سوال برانگیزترین سوالات مادران است.

رضایت مادر از تجربه زایمان، تا حد زیادی به انتخاب نوع زایمان بستگی دارد.

امروزه زایمان به روش سزارین یکی از موضوعات بحث برانگیز در سیستم بهداشتی کشورها در سراسر جهان است.

 فواید زایمان طبیعی نسبت به سزارین

 زایمان طبیعی نسبت به سزارین دارای چندین مزیت است که برخی از آنها عبارتند از:

• مقرون به صرفه بودن از نظر بار اقتصادی تحمیلی به جامعه
• نیاز به زمان کمتر بستری در بیمارستان
• نبود عوارض جراحی، عدم نیاز به بیهوشی
• احتمال کمتر خونریزی مادران
• عفونت و مرگ و میر کمتر

براساس گزارش WHO، فقط ۱۰ تا ۱۵ درصد كل زایمان ها باید به سزارین منتهی شوند. اما در طی سال های اخیر ۵۰ تا ۶۵ درصد زایمان ها در ایران به این روش بوده كه ۹۰ درصد از آن ها در بیمارستان های خصوصی انجام شده است. 

علت ترجیح سزارین نسبت به طبیعی در زنان

طبق مطالعات انجام شده در ایران، مهمترین دلیل تمایل افراد به زایمان سزارین:

• ترس از درد زایمان
• فشار روانی 
• نگرش منفی نسبت به زایمان طبیعی است.

زایمان طبیعی درواقع یک واقعه استرس زا است که به نوعی سازگاری روانشناختی نیاز دارد.

با توجه به مضمون يافته های اصلی كه همانا ترس ناشناخته مادران باردار از زايمان است، با ترويج روشهايی كه منجر به کاهش ترس، کاهش درد و ايجاد حس اعتماد به نفس ميشود، ميتوان به زنان در انتخاب نوع زايمان به ويژه زايمان طبيعي كمك کرد.

زایمان فیزیولوژیک :

آنچه که در ایران به عنوان زایمان فیزیولوژیک تعبیرمی‌شود در حقیقت همان زایمان طبیعی بدون استفاده از داروهای بی حسی و استفاده از انواع روشهای کاهش درد غیر دارویی مثل:

• ماساژتراپی
• گرمادرمانی
• سرمادرمانی
• تن آرامی
• تکنیک های تنفسی
• و …

 زایمان فیزیولوژیک با مشارکت کامل ماما در کنار مادر درتمام  فرآیند زایمان صورت می گیرد.

اين زايمان در وضعيت هاي مختلف مادر مثل:

ايستاده،

روي زانو،

چهار دست و پا،

چمباتمه،

نشسته متمايل به جلو،

روی توپ بادی،

در وان آب گرم و . ..

انجام می شود و انتخاب وضعییت قرارگیری بدن در هر مرحله از زایمان به خواست مادر و باتوجه به راحتی او در زمان زایمان است.

.

ماما در تمام مراحل در کنار مادر در دسترس بوده و پیوسته راهنمایی لازم در جهت  تکنیک های تنفسی مناسب و قرار گرفتن در وضعییت بدنی مناسب به مادر میدهد.

.

مادرانی که زایمان فیزیولوژیک را انتخاب کرده اند، می توانند در زمان حضور در زایشگاه جهت امر زایمان راه بروند و تحرک آنها کمک خواهد کرد که زایمان راحت تری داشته باشند.

.

همچنین نوشیدن مایعات و خوردن مواد غذایی انرژی زا مثل خرما، شکلات، موز و … اشکالی ندارد.

.

عوارض زایمان سزارین

از عوارض سزارین می توان به موارد ذیل اشاره کرد؛

عوارض مربوط به بیهوشی

اکثر اثرات جانبی بیهوشی جزئی و موقتی هستند, هر چند برخی افراد اثرات جدی تری دارند که باید از قبل نسبت به آن ها آگاه و آماده شوند. این خطرات شامل موارد ی از قبیل تهوع و استفراغ، گلو درد به دلیل لوله ای که در زمان بیهوشی در گلو قرار داده می شود، گیجی، دردهای ماهیچه ای، لرز و تکان (هیپوترمی)، سردرد و… خواهند بود.

عفونت رحم

بعد از زایمان سزارین عفونت رحم امری شایع است، که از علت های آن می توان به عواملی همچون خارج کردن جفت با دست باشد. البته از طرفی در صورت استفاده نکردن از دست و خروج خود بخودی جفت در زایمان سزارین، زمان زایمان و همچنین میزان خونریزی افزایش می یابد.

عفونت در محل بخیه ها

حتی با رعایت نکات صحیح جراحی توسط بهترین متخصص زنان، ممکن است عفونت جای بخیه ها که همراه با خونریزی و باز شدن محل زخم می باشد اتاق بیفتد. متأسفانه این امر از شایع ترین علل مرگ و میر مادران بعد از زایمان سزارین محسوب می شود. در صورت مشاهده این عارضه فرد باید در بیمارستان بستری شود و تحت مراقبت های بهداشتی قرار گیرد.

آمبولی

آمبولی یا لخته شدن خون از عوارض بعد از زایمان می باشد که می توان گفت این عارضه در مادرانی که تحت جراحی سزارین زایمان کرده اند، دو برابر افزایش می یابد.
به وجود آمدن لخته خون در دوران بارداری و بعد از زایمان از عارضه های خطرناک برای زنان است که حتی در موارد حاد می تواند منجر به آمبولی ریه شود.

برای جلوگیری از این عارضه توصیه می شود مادران بعد از زایمان و به محض اینکه توانایی راه رفتن را پیدا کردند، از تخت پایین آمده و راه بروند، زیرا این حرکت مانع از ایجاد لخته خون می شود.

خطر TTN یا تاکی پنه گذرای نوزاد

در زایمان های طبیعی احتمال ابتلای کودک به یکسری از مشکلات تنفسی، همانند تاکی پنه گذرای نوزاد (TTN) کمتر خواهد بود.

این عارضه خیلی جای نگرانی ندارد و پس از 2 تا 3 روز درمان، رفع می‌شود.

فشار عبور از کانال تولد در زایمان طبیعی، کمک می ‌کند که مایع اضافی از شش ‌های کودک خارج شده و همچنین هورمون اپی نفرین رها شود، که این عوامل باعث خارج شدن مایعات از ریه ‌ها خواهد شد.

چسبندگی شکم و رحم

با افزایش تعداد دفعات سزارین خطر چسبندگی های داخل شکمی و خطر چسبندگی جفت به رحم، مثانه و اطراف آن افزایش پیدا می کند که با عوارض بسیار شدید برای مادر و نوزاد در بارداری های بعدی همراه می باشد.

در پایان اینکه

در آخر باید بیان کرد که زایمان سزارین در مقایسه با زایمان طبیعی، عوارض خطرناک و قابل توجهی هم برای مادر و هم نوزاد به همراه خواهد داشت و روش زایمان نباید به عنوان یک انتخاب در نظر گرفته شود. تنها در مواردی که جان مادر یا جنین تهدید می شود و بنابر تشخیص متخصص زنان و زایمان، ارزش قبول عوارض احتمالی را خواهد داشت.

4 جولای 2021